‘‘เยสํ สมฺโพธิยงฺเคสุ, สมฺมา จิตฺตํ สุภาวิตํ;

อาทานปฏินิสฺสคฺเค, อนุปาทาย เย รตา;

ขีณาสวา ชุติมนฺโต, เต โลเก ปรินิพฺพุตา’’ติฯ จตุตฺถํ;

5. ปฐมสามญฺญสุตฺตํ

[35] สาวตฺถินิทานํ ฯ ‘‘สามญฺญญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, สามญฺญผลานิ จฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สามญฺญํ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฏฺฐิ…เป.… สมฺมาสมาธิฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สามญฺญํฯ กตมานิ จ, ภิกฺขเว, สามญฺญผลานิ? โสตาปตฺติผลํ, สกทาคามิผลํ, อนาคามิผลํ, อรหตฺตผลํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, สามญฺญผลานี’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. ทุติยสามญฺญสุตฺตํ

[36] สาวตฺถินิทานํ ฯ ‘‘สามญฺญญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, สามญฺญตฺถญฺจฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ โข, ภิกฺขเว, สามญฺญํ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฏฺฐิ…เป.… สมฺมาสมาธิฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สามญฺญํฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, สามญฺญตฺโถ? โย โข, ภิกฺขเว, ราคกฺขโย โทสกฺขโย โมหกฺขโย – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สามญฺญตฺโถ’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. ปฐมพฺรหฺมญฺญสุตฺตํ

[37] สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘พฺรหฺมญฺญญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, พฺรหฺมญฺญผลานิ จฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ โข, ภิกฺขเว, พฺรหฺมญฺญํ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฏฺฐิ…เป.… สมฺมาสมาธิฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมญฺญํฯ กตมานิ จ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมญฺญผลานิ ? โสตาปตฺติผลํ , สกทาคามิผลํ, อนาคามิผลํ, อรหตฺตผลํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมญฺญผลานี’’ติฯ สตฺตมํฯ

8. ทุติยพฺรหฺมญฺญสุตฺตํ

[38] สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘พฺรหฺมญฺญญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, พฺรหฺมญฺญตฺถญฺจฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมญฺญํ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฏฺฐิ…เป.… สมฺมาสมาธิฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมญฺญํฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมญฺญตฺโถ? โย โข, ภิกฺขเว, ราคกฺขโย โทสกฺขโย โมหกฺขโย – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมญฺญตฺโถ’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. ปฐมพฺรหฺมจริยสุตฺตํ

[39] สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘พฺรหฺมจริยญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, พฺรหฺมจริยผลานิ จฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยํ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฏฺฐิ…เป.… สมฺมาสมาธิฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยํฯ กตมานิ จ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยผลานิ? โสตาปตฺติผลํ, สกทาคามิผลํ, อนาคามิผลํ, อรหตฺตผลํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยผลานี’’ติฯ นวมํฯ

10. ทุติยพฺรหฺมจริยสุตฺตํ

[40] สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘พฺรหฺมจริยญฺจ โว, ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ, พฺรหฺมจริยตฺถญฺจฯ ตํ สุณาถฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยํ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฏฺฐิ…เป.… สมฺมาสมาธิฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยํฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยตฺโถ? โย โข, ภิกฺขเว, ราคกฺขโย โทสกฺขโย โมหกฺขโย – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยตฺโถ’’ติฯ ทสมํฯ

ปฏิปตฺติวคฺโค จตุตฺโถฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ปฏิปตฺติ ปฏิปนฺโน จ, วิรทฺธญฺจ ปารํคมา;

สามญฺเญน จ ทฺเว วุตฺตา, พฺรหฺมญฺญา อปเร ทุเว;

พฺรหฺมจริเยน ทฺเว วุตฺตา, วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติฯ

5. อญฺญติตฺถิยเปยฺยาลวคฺโค

1. ราควิราคสุตฺตํ

[41] สาวตฺถินิทานํ ฯ ‘‘สเจ โว, ภิกฺขเว, อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ – ‘กิมตฺถิยํ, อาวุโส, สมเณ โคตเม พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติ, เอวํ ปุฏฺฐา ตุมฺเห, ภิกฺขเว, เตสํ อญฺญติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ พฺยากเรยฺยาถ – ‘ราควิราคตฺถํ โข, อาวุโส, ภควติ พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติฯ สเจ ปน โว, ภิกฺขเว, อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ – ‘อตฺถิ ปนาวุโส, มคฺโค, อตฺถิ ปฏิปทา ราควิราคายา’ติ, เอวํ ปุฏฺฐา ตุมฺเห, ภิกฺขเว, เตสํ อญฺญติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ พฺยากเรยฺยาถ – ‘อตฺถิ โข, อาวุโส, มคฺโค, อตฺถิ ปฏิปทา ราควิราคายา’ติฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, มคฺโค, กตมา จ ปฏิปทา ราควิราคาย ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฏฺฐิ…เป.… สมฺมาสมาธิฯ อยํ, ภิกฺขเว, มคฺโค, อยํ ปฏิปทา ราควิราคายาติฯ เอวํ ปุฏฺฐา ตุมฺเห, ภิกฺขเว, เตสํ อญฺญติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ พฺยากเรยฺยาถา’’ติฯ ปฐมํฯ

2-7. สํโยชนปฺปหานาทิสุตฺตฉกฺกํ

[42-47] ‘‘สเจ โว, ภิกฺขเว, อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ – ‘กิมตฺถิยํ, อาวุโส, สมเณ โคตเม พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติ, เอวํ ปุฏฺฐา ตุมฺเห, ภิกฺขเว, เตสํ อญฺญติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ พฺยากเรยฺยาถ – ‘สํโยชนปฺปหานตฺถํ โข, อาวุโส, ภควติ พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติ…เป.… ‘อนุสยสมุคฺฆาตนตฺถํ โข, อาวุโส, ภควติ พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติ…เป.… ‘อทฺธานปริญฺญตฺถํ โข, อาวุโส, ภควติ พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติ…เป.… ‘อาสวานํ ขยตฺถํ โข, อาวุโส, ภควติ พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติ…เป.… ‘วิชฺชาวิมุตฺติผลสจฺฉิกิริยตฺถํ โข, อาวุโส, ภควติ พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติ…เป.… ‘ญาณทสฺสนตฺถํ โข, อาวุโส, ภควติ พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’ติ…เป.…ฯ สตฺตมํฯ